Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị xem xét tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật đối với đề xuất thu phí sử dụng đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.

Đề xuất áp đặt phí sử dụng đường cao tốc được đầu tư bởi Nhà nước.

Tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, sáng ngày 10/11, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình về dự án Luật Đường bộ.

Liên quan đến cấu trúc hạ tầng đường bộ, so với Luật Giao thông Đường bộ năm 2008, dự thảo luật đều có nhiều điểm mới. Theo đó, đề xuất thêm đường thôn xóm vào hệ thống đường bộ; phân loại đường theo từng loại; phân biệt rõ hệ thống đường giao thông nông thôn, đường đô thị và hệ thống đường địa phương; quy định chi tiết tỉ lệ quỹ đất giao thông đô thị so với đất xây dựng đô thị đối với đô thị xây dựng mới và đối với các đô thị tại vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, đô thị là di sản được UNESCO công nhận.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định liên quan đến yêu cầu, vị trí xây dựng, lắp đặt biển quảng cáo; quy định về yêu cầu và trách nhiệm của các chủ thể khi xây dựng, lắp đặt công trình khác trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; yêu cầu xây dựng, khai thác công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.

Thêm vào đó, dự thảo Luật còn bổ sung quy định về tổ chức giao thông; rõ ràng phân định tốc độ thiết kế của đường và tốc độ khai thác trên đường bộ; xác định trách nhiệm đầu tư xây dựng công trình đường bộ; quy định các trường hợp kết nối giao thông; và bổ sung trách nhiệm quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ.

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải - ông: Nguyễn Văn Thắng đang trình bày tờ trình về dự án Luật Đường bộ

Dự thảo Luật bổ sung quy định về trung tâm quản lý hệ thống giao thông thông minh; quy định trạm dừng nghỉ, bến xe phải có hệ thống sạc điện cho phương tiện giao thông cơ giới sử dụng năng lượng điện.

Đặc biệt, dự thảo Luật còn bổ sung quy định về việc thu phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác; đồng thời, tập trung vào phương thức thanh toán điện tử trong lĩnh vực giao thông.

Ngoài ra, dự thảo luật cũng đi sâu vào các khía cạnh của hoạt động giao thông, như hoạt động vận chuyển bệnh nhân bằng xe cứu thương; hoạt động vận tải đưa đón học sinh bằng xe ô tô; dịch vụ cho thuê phương tiện; và dịch vụ cứu hộ giao thông đường bộ.

Nguy cơ phí lại chồng thêm phí.

Thẩm tra nội dung dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới đề nghị nghiên cứu và làm rõ về phạm vi điều chỉnh cũng như một số nội dung của dự thảo luật với dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ để đảm bảo tính thống nhất và khả thi.

Chủ nhiệm Lê Tấn Tới cho biết, có ý kiến cho rằng, dự thảo Luật quy định phí sử dụng đường bộ thu qua phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và phí sử dụng đường cao tốc thu đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác có thể dẫn tới việc thu trùng các loại phí liên quan đến đường bộ.

Bên cạnh đó, dự thảo luật quy định điều khoản chuyển tiếp giao Chính phủ thẩm quyền quyết định việc xử lý thu phí chồng phí là chưa bảo đảm minh bạch về chính sách.

Ông: Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội

Đề xuất áp đặt mức phí cho việc sử dụng đường cao tốc được đầu tư bởi Nhà nước đã trở thành đề tài đang được quan tâm. Điều này nhằm mục đích tạo nguồn thu nhập để duy trì, phát triển và bảo dưỡng cơ sở hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, có lo ngại rằng việc thu phí này có thể dẫn đến tình trạng phí chồng phí, cần phải xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo tính minh bạch và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật về ngân sách nhà nước. Đồng thời, cần phải kiểm soát việc chuyển tiếp quyền quyết định về việc xử lý thu phí để tránh những không rõ trong chính sách.

Thu phí cao tốc do Nhà nước đầu tư nhằm mục đích "san sẻ" chi phí với các dự án BOT

Trong phiên chất vấn tại Quốc hội ngày 7/11, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đã bày tỏ lo ngại về tình trạng ảnh hưởng đối với một số dự án BOT trên quốc lộ 1A khi các tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư hoàn thành triển khai.

"Khi các tuyến đường cao tốc Quốc lộ 45 - Nghi Sơn - Diễn Châu, Phan Thiết - Dầu Giây - Vĩnh Hảo được khánh thành, đã gây ảnh hưởng lớn đối với hai dự án BOT. Dự án tại Đồng Nai, ví dụ, đã chứng kiến sự suy giảm đến 77,6% trong doanh thu, trong khi dự án tại Phan Thiết giảm đến 86%", ông Thắng thông tin.

Dựa trên thông tin của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, sau khi các tuyến cao tốc đi vào vận hành một số dự án BOT dọc quốc lộ 1A bị ảnh hưởng lớn

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, với việc có đường cao tốc mới, nhanh chóng, thuận tiện và miễn phí, phương tiện tự nhiên sẽ chọn lựa sử dụng. Bộ GTVT đang xem xét và đề xuất chính sách thu phí trên các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư, nhằm đảm bảo sự cân đối giữa các tuyến đường và đồng thời đảm bảo hiệu quả cho các dự án BOT.

Ông Thắng cũng cho biết rằng có 14 dự án BOT dọc theo quốc lộ 1A sẽ phải đối mặt với tình trạng sụt giảm và chia lưu lượng giao thông. Bộ GTVT sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá mức độ ảnh hưởng đối với doanh thu, các hợp đồng BOT, cũng như theo dõi các quy định pháp luật để có các kiến nghị cụ thể cho Chính phủ và Quốc hội.

Diễm Quỳnh