Vào năm 2025, Việt Nam dự kiến sẽ cần 700.000 nhân tài trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT). Trước đây, khi tốt nghiệp, một chuyên gia CNTT chỉ cần kiến thức về ngoại ngữ và kỹ năng lập trình đủ để có mức thu nhập hàng tháng từ 20-30 triệu đồng. Tuy nhiên, hiện tại, điều này đã thay đổi và những chuyên gia lập trình có thể đối mặt với sự cạnh tranh từ các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI)...
Ảnh minh họa
Thông tin này được các chuyên gia công nghệ và tuyển dụng chia sẻ tại Hội thảo Phát triển sự nghiệp trong bối cảnh suy thoái kinh tế tổ chức vào chiều ngày 19/10/2023.
Khó khăn tổng quan trong nền kinh tế đang ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các doanh nghiệp. Chẳng hạn, trong ngành sản xuất, theo Báo cáo Tình hình nhân sự trong ngành sản xuất mới được công bố bởi Navigos, ít nhất 50% doanh nghiệp đang phải đối diện với sự giảm doanh thu, với một số lĩnh vực đạt tới 91% doanh nghiệp bị tác động. Hầu hết các doanh nghiệp dự đoán cần ít nhất 12 tháng để thị trường có thể hồi phục.
Theo báo cáo mới nhất từ Tổng cục Thống kê, trong quý 3/2023, số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động đã tăng thêm 6,3 nghìn người so với quý trước và tăng 22,1 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.
Theo ông Hoàng Nam Tiến: "Các chuyên gia CNTT mới tốt nghiệp muốn tìm kiếm cơ hội việc làm thích hợp và tránh bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo cần nắm vững kiến thức về lĩnh vực dữ liệu lớn (Big Data), học về Trí tuệ nhân tạo (AI) và Công nghệ chuỗi khối (Blockchain),...
Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp có dấu hiệu tăng, nhưng vẫn tồn tại nhiều lĩnh vực đang có nhu cầu rất lớn về lao động, đặc biệt là những người có trình độ chuyên môn và kinh nghiệm làm việc.
Ví dụ, trong lĩnh vực công nghệ thông tin, theo Báo cáo Thị trường CNTT Việt Nam năm 2023, mặc dù lương trung bình đã tăng mạnh và đạt mức 32 triệu đồng/tháng, dự kiến từ năm 2023 đến 2025, Việt Nam vẫn sẽ đối diện với thiếu hụt nhân sự trong khoảng từ 150.000 đến 200.000 lập trình viên và kỹ sư hàng năm. Đến năm 2025, Việt Nam cần tới 700.000 nguồn nhân lực cho lĩnh vực công nghệ thông tin.
Tuy nhiên, theo ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT, thị trường lao động hiện nay đã có những thay đổi so với quá khứ.
Ông Tiến đã đưa ra ví dụ, trước đây, một kỹ sư mới ra trường chỉ cần biết hai ngôn ngữ: một là ngoại ngữ (tiếng Anh hoặc Nhật) và hai là một ngôn ngữ lập trình phù hợp để có mức lương 20-30 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, hiện nay, điều này đã thay đổi, và các chuyên gia công nghệ thông tin và lập trình viên có thể đối mặt với nguy cơ mất việc do việc sử dụng các mã lệnh, chẳng hạn như Java, có thể được tạo ra một cách tự động bằng các công cụ như ChatGPT, mà không cần phải viết mã thủ công.
Do đó, để có cơ hội tìm kiếm vị trí công việc phù hợp và tránh bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo, các sinh viên chuyên ngành công nghệ thông tin, kỹ sư IT mới ra trường cần bổ sung kiến thức về lĩnh vực Dữ liệu lớn (Big Data), Trí tuệ nhân tạo (AI), và Công nghệ chuỗi khối (Blockchain). Họ cần không chỉ học kiến thức cơ bản từ trường học mà còn cần liên tục cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực, và có thể theo đuổi các bậc học cao hơn.
Sự phát triển của công nghệ có khả năng tác động trực tiếp đến việc làm của khoảng 2,6 triệu công nhân. Bốn năm trước, khi đưa ra vấn đề về việc các robot có thể thay thế lao động tại Việt Nam, nhiều người chưa tin vào điều này. Tuy nhiên, ngày nay, các robot mà trước đây có giá 400.000 USD hiện chỉ còn 30.000 USD và có khả năng làm việc 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày trong tuần mà không yêu cầu tăng lương.
Về thông tin về mức độ cạnh tranh trong việc tuyển dụng, bà Ngô Thị Ngọc Lan, Giám đốc khu vực miền Bắc của Navigos Search, cho biết trong bối cảnh kinh tế khó khăn, tỷ lệ cạnh tranh trong việc tuyển dụng hiện tăng lên gấp ba lần so với trước đây. Do đó, theo bà Lan, các ứng viên cần trang bị cho mình kỹ năng và kiến thức để thích ứng với "thời kỳ suy thoái kinh tế". Yếu tố bằng cấp cũng rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến vị trí và thu nhập của ứng viên. Nhà tuyển dụng quan tâm cả đến bằng cấp và chứng chỉ của ứng viên.